Այսօր մի էմոցիոնալ, միևնույն ժամանակ տխրեցնող տեսարանի ականատես եղա կառավարության մուտքի մոտ, որտեղ ամեն հինգշաբթի տարբեր քաղաքացիներ են հավաքվում, այդ թվում՝ զոհված զինվորների սևազգեստ մայրեր։ Այս կանայք ամեն շաբաթ կառավարության նիստի օրը գալիս են գործադիրի մուտքի մոտ, որ նիստից հետո դուրս եկող պաշտոնյաներին «բռնեցնեն» և իրենց՝ հավերժ ձգձգվող ու լուծում չստացող խնդիրների մասին հերթական անգամ բարձրաձայնեն։
Հիմնականում այս մարդկանց մոտենում են կին պաշտոնյաները՝ ՄԻՊ Անահիտ Մանասյանը, առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանը, արդարադատության նախարար Սրբուհի Գալյանը, նախկինում նաև Արփինե Սարգսյանն էր այդ մուտքով իջնում ու զրուցում նրանց հետ, երբ դեռ փոխնախարար էր ու ավելի հասանելի։ Հիմա տիկին Սարգսյանն արդեն ի պաշտոնե թիկնապահներով է շրջում և նրանց ուղեկցությամբ կառավարության դարպասներից մեքենայով անմիջապես մտնում է ետնաբակ, այնտեղից էլ դուրս գալիս, հետևաբար նրան ոչ ոք չի տեսնում դրսում։
Այսօր այդ սևազգեստ կանանց մի կին էլ էր միացել՝ իր առանձին խնդրով։ Նա պառկած էր կառավարության՝ Մելիք Ադամյանի հատվածի մուտքի մոտ, ձեռքին՝ որդու լուսանկարը, որին, պարզվեց, սպանել են ամիսներ առաջ։ Նիստն ավարտվելուց հետո նկատեցինք, որ առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանը, որ գլխավոր մուտքից էր դուրս եկել, քայլելով եկավ Մելիք Ադամյանի մուտք ու մոտեցավ գետնին կիսապառկած կնոջը, որ լսի նրա խնդիրը։
Ավանեսյանը տևական ժամանակ կռացած զրուցում էր տիկնոջ հետ, որի խնդիրը բնավ առողջական չէր այս դեպքում։ Բայց կինը, այլ պաշտոնյայի չտեսնելով, խնդրել էր, որ գոնե Ավանեսյանն իրեն լսի։ Քիչ անց տիկնոջ կողքը կանգնած սևազգեստ կանայք, որոնց ամեն շաբաթ տեսնում ենք կառավարության դիմաց, սկսեցին դրական խոսքեր ասել Ավանեսյանի հասցեին, որ նիստից առաջ խոստացել էր մոտենալ, ու նիստից հետո իսկապես մոտեցավ, որ լսի նրան։ Ի դեպ, Ավանեսյանի մասին արտահայտվելիս ասում էին՝ առողջապահության նախարարուհին։
«Ավանեսյանը դուրս եկավ, ես ուշադիր էի, ասի տեսնեմ՝ կմոտենա՞, ու մոտեցավ։ Ողջունելի ա էդ մի հատ ուշադրությունը, որ գոնե մարդ իրեն մարդ զգա»,-տեսախցիկի առաջ ասաց սևազգեստ մայրերից մեկը։ Հետո սկսեցին դժգոհել կառավարության մյուս պաշտոնյաներից, որոնցից ոմանք շատ վատ են վարվում իրենց հետ, արհամարհում են, երբեմն նաև՝ կոպտում։
«Օրինակ՝ հենց էսօր պաշտպանության նախարարի տեղակալ Արման Սարգսյանին մոտեցանք, որ բան հարցնենք, ինքը նենց ոգևորված, կարմրած, մուննաթ-զուննաթ եկավ անցավ, թե՝ ամեն անգամ իմ հետ կոպիտ եք խոսում, բայց մենք բան չէինք ասել, ասացինք՝ մի րոպե կարելի՞ ա Ձեզ։ Այսինքն՝ դուք չեք ուզում քաղաքացու հարցին պատասխանեք, բա ինչի՞ համար եք վեր ընկած աթոռներին, թե՞ մենակ զինվորներին բանակ եք տանում, հոշոտում եք ու բերում եք»,- Սուրեն Պապիկյանի տեղակալի հասցեին իր վրդովմունքն արտահայտեց մեր զրուցակից սգակիր կինը։
Նա նաև հիշեց գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանին, որից հաճախ են այս կանայք դժգոհում, որ իրենց չի ընդունում, չի լսում ու իրենց բարձրաձայնած խնդրին լուծում չի տալիս, իսկ լուծումը մեկն է՝ իրենց որդիներին սպանողները մինչ օրս պատասխանատվության չեն ենթարկվել։
«Կոնկրետ գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանին ես ուզում եմ ասել, որ ամոթ քեզ, որ դու մինչև էսօր մեզ չես ընդունում»,-ասաց դատախազի վերաբերմունքից դժգոհ սևազգեստ կինը։
Իրականում այս կանայք ավելի շատ տարրական մարդկային վերաբերմունքի կարիք ունեն, և ուզում են, որ պաշտոնյաները երբեմն-երբեմն իրենց բարձունքից իջնեն ու իրենց «մարդու տեղ դնեն», լսեն իրենց, ապրումակցեն։ Այս կանայք շատ լավ գիտեն, որ ո՛չ Անահիտ Ավանեսյանն է իրենց խնդիրը լուծողն ու իրենց ցավին դարման անողը, հատկապես, որ սա Ավանեսյանի պատասխանատվության ոլորտն էլ չէ, ոչ՝ ՄԻՊ-ը, ո՛չ՝ Սրբուհի Գալյանն ու մյուսները։ Իրականում, այստեղ անուններն էական էլ չեն, Ավանեսյանի փոխարեն կարող էր մեկ ուրիշը այսօր այդպես կռացած զրուցեր որդեկորույս մոր հետ, այստեղ խնդիրը պաշտոնյաների վերաբերմունքն ու քաղաքացու հանդեպ անտարբեր չլինելն է։
Բայց այն, որ Ավանեսյանը, Գալյանը, Մանասյանը, հավանաբար նաև կին լինելու կամ մայրական բնազդ ունենալու շնորհիվ անտարբեր չեն անցնում այս սգակիր կանանց կողքով, դա էլի որոշակիորեն սփոփում է նրանց։ Բայց մեծ ցավ է պատճառում նույն Աննա Վարդապետյանի, պաշտպանության նախարարի ու նրա տեղակալի, մյուս ուժային կառույցների ղեկավարների անտարբեր ու արհամարհական պահվածքը այս մարդկանց հանդեպ։ Եվ ոչ միայն այս մարդկանց՝ բոլորի։
Ի դեպ, մեզ հետ զրույցում նրանք նաև ԱԱԾ նախկին տնօրեն Արմեն Աբազյանի մասին դրական արտահայտվեցին, որ Աբազյանը ևս անտարբեր չէր իրենց հանդեպ, և հատկապես իր պաշտոնավարման վերջին շրջանում նիստերից հետո կառավարության դարպասների մոտ մեքենան կանգնեցնում էր, իջնում իրենց հետ զրուցում և փորձում որևէ բանով օգտակար լինել։ Բայց խնդիրը գլխավորապես գլխավոր դատախազի տիրույթում է, ինչո՞ւ չէ, նաև Քննչական կոմիտեի, և բոլոր պաշտոնյաներն էլ, ի վերջո, այս կանանց ուղղորդում են առավելապես հենց գլխավոր դատախազություն։
Իսկ դատախազ Աննա Վարապետյանը՝ իր երկաթ-բետոնե կեցվածքով, անանցանելի պատ է շարել իր և հասարակ քաղաքացիների միջև, որ ոչ ոք չկարողանա այն մագլցել ու հասնել իրեն՝ նորին գերազանցությանը։ Հետաքրքիր է՝ ինչպիսի՞ն կլիներ տիկին Վարդապետյանը, եթե իր ընկերուհի Անահիտ Մանասյանի փոխարեն հենց իրեն նշանակեին Մարդու իրավունքների պաշտպան։
Թե՞ ի սկզբանե հենց նաև մարդկային որակները, հոգատարության, մարդկանց ցավին գոնե ձևական անհաղորդ չլինելու կարողությունը կամ հակառակը՝ մարդկանց խնդիրների վրա սառնասրտորեն թքած ունենալու հատկանիշներն են հաշվի առել, որ երկու ընկերուհիներից Անահիտին նշանակել են ՄԻՊ, իսկ Աննային՝ դատախազ։
Վահե Մակարյան