Վերջին շրջանում վարչապետ Փաշինյանի թիմի հասարակայնության հետ կապերի մասնագետները փորձում են համոզել հանրությանը, թե Ադրբեջանը շուտով կդառնա Հայաստանի բարիդրացիական գործընկեր։ Խոսվում է առևտրի, համագործակցության, բարեկամության հնարավորությունների մասին։ Սակայն նման քարոզչական արշավը դժվար թե լայն աջակցություն ստանա՝ հաշվի առնելով, որ հազարավոր հայ ընտանիքներ անձամբ են տուժել պատերազմներից, էթնիկ զտումներից և բռնություններից։ Հիշողությունները դեռ թարմ են, վերքերը՝ բաց։

Չնայած դրան, իշխանամետ մեդիաները շարունակում են պնդել, թե հակամարտությունը սպառված է, քանի որ Բաքուն ստացել է իր պահանջածը։ Ասվում է՝ Ադրբեջանը նախկինում «չար» էր, որովհետև չուներ Ղարաբաղ։ Իսկ հիմա՝ Արցախը հանձնվել է, Տավուշի գյուղերը՝ նույնպես, Սյունիքի միջանցքն էլ շուտով կգործի։ Ըստ այդ նարատիվի՝ Բաքուն կփոխվի, կդառնա «բարի», և Հայաստանը կապրի խաղաղ։

Սակայն իրականությունը այլ է։ Ադրբեջանը դեռ նոր է սկսել իր ռազմավարական նպատակների իրականացումը և ակնհայտորեն չի պատրաստվում կանգ առնել։ Եթե Հայաստանը փորձի բավարարել նրա բոլոր պահանջները, ապա վտանգի տակ կդնի սեփական պետականությունը։

Օրերս Ադրբեջանի պետական «Ազերթաջ» գործակալությունը հրապարակեց հարցազրույց լեհ լրագրողների հետ՝ «Արևմտյան Ադրբեջանի համայնքի» ղեկավարներից մեկի մասնակցությամբ։ Սա այն կազմակերպությունն է, որի հետ բանակցություններ սկսելու պահանջ է ներկայացրել Ալիևը՝ փաստացի հաստատելով նրա օրակարգը։ Հարցազրույցում նշվում է, թե 1828 թվականին Ռուսական կայսրությունը օկուպացրել է Երևանի խանությունը՝ ադրբեջանական պետություն, որի բնակչության 80%-ը ադրբեջանցիներ էին։ Ըստ այդ նարատիվի՝ նրանք բռնությամբ վտարվել են իրենց հողերից, իսկ «Արևմտյան Ադրբեջանի համայնքը» ձգտում է վերականգնել «պատմական արդարությունը»՝ վերադարձնելով այդ 80%-ը։

Այս համատեքստում Ալիևի պահանջած՝ 300.000 ադրբեջանցու վերաբնակեցումը Հայաստանում, որի մասին խոսել է նաև Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը, դիտարկվում է որպես «Արևմտյան Ադրբեջան» վերադարձի մեկնարկ։ Թեև Սիմոնյանը պնդում է, որ տարածքային ամբողջականության խախտում չի նախատեսվում, ակնհայտ է, որ խոսքը վերաբերում է արդեն ադրբեջանցիներով բնակեցված սահմանների «հարգանքին»։

Միաժամանակ, ադրբեջանական մեդիաները ակտիվորեն առաջ են մղում «Երևանի» թեման՝ որպես իբր պատմական ադրբեջանական քաղաք, որի բնակչությունը 1883 թվականին 85.2%-ով կազմված էր ադրբեջանցիներից։ Սա խաղաղասիրության հետ որևէ կապ չունի։

Նշանավոր է նաև ադրբեջանական մեդիայի արձագանքը Փաշինյանի՝ Սյունիքի բնակիչների հետ զրույցում արված հայտարարությանը, որտեղ նա հիշատակեց իր «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը։ Եթե նախկինում ադրբեջանական մեդիան հակված էր գովաբանել Փաշինյանին, ապա այս անգամ այն կտրուկ քննադատեց նրան՝ «Զանգեզուրի միջանցքի» փոխարեն այլընտրանք առաջարկելու համար։ Մեջբերվում են Ալիևի խոսքերը, թե Ադրբեջանը երբեք չի համաձայնի «Խաչմերուկին»։ Նրան անհրաժեշտ է արտատարածքային գոտի՝ ադրբեջանական շերտ, որը հատում է հայկական տարածքը։

Հետաքրքիր են նաև Ալիևի օգնական Հիքմեթ Հաջիևի վերջին հայտարարությունները՝ «հայկական հասարակությունում ռևանշիզմի ալիքի» և «նոր ստատուս քվոյի» նկատմամբ դժգոհության մասին։ Նա հորդորում է Հայաստանի իշխանություններին «ուշադիր լինել» հասարակության նկատմամբ։ Սա փաստացի կոչ է՝ ուժեղացնել ներքին ճնշումները՝ արտաքին վերահսկողության հաստատման ճանապարհով։

Ընդհանուր առմամբ, հույս ունենալ, թե Ադրբեջանը բավարարված է արդեն ստացվածով և այնով, ինչ դեռ կարող է ստանալ՝ առանց Հայաստանի պետականության կորստի, միամտություն է։ Ալիևը՝ «հաղթած ազգի առաջնորդը» (ըստ ուկրաինացի լրագրող Գորդոնի), և ադրբեջանական հասարակությունը տասնամյակներ շարունակ դաստիարակվել են ոչ միայն «հետ ստանալու», այլև Հայաստանին վրեժ լուծելու մոլուցքով։ Նման մոտիվացիայով մարդկանցից հնարավոր չէ «ազատվել» զիջումներով։

Ուստի պետք է զգուշությամբ վերաբերվել իշխանամետ մեդիայի և պաշտոնական խոսնակների նարատիվներին։ Հակառակ դեպքում կարելի է դառնալ այն մարդը, ով հավատում է, որ Փաշինյանի կորտեժի հարվածից մահացած հղի Սոնա Մնացականյանը քաղաքական հայացքների պատճառով չի զիջել ճանապարհը։ Կամ այն մարդը, ով հավատում է Հայաստանի՝ Եվրամիություն մտնելուն։ Կամ այն մարդը, ով հավատում է, որ Ադրբեջանը պատրաստ է հարգել հայ ժողովրդին և հաշվի առնել նրա շահերը։