Վերջին 20-30 տարվա կտրվածքով այսպիսի նախադեպ, գնաճային երևույթներ չեն եղել, հետևաբար, ի՞նչ 6 հազար դրամի մասին է խոսքը։
Այս մասին MediaHub.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՊՏՀ ինովացիոն և ինստիտուցիոնալ հետազոտություններ գիտաուսումնական լաբորատորիայի ղեկավար, տնտեսագետ Ատոմ Մարգարյանը՝ անդրադառնալով թեմային, որ 2023 թվականի հունվարից մինչև 6 հազար դրամով, երկու փուլով, բարձրանալու են կենսաթոշակները։
«Գնաճը և հատկապես սոցիալապես խոցելի շերտերի եկամուտների ինդեքսավորումը նորմալ երկրների, նույնիսկ ոչ թե տնտեսական, սոցիալական, այլ բարոյական խնդիր է։
Մանավանդ ՀՀ-ի նման երկրում կենսաթոշակների անհամադրելիությունը սպառողական զամբյուղի հետ, կյանքի որակի հետ անհամատեղելի են եղել միշտ, բայց, եթե հետհայացք գցենք վերջին 20-30 տարվա կտրվածքով, այսպիսի գնաճային երևույթներ չեն եղել, հետևաբար, ի՞նչ 6 հազար դրամի մասին է խոսքը»,- ասաց Մարգարյանը։
Նրա համոզմամբ՝ պետք է ինդեքսավորվի կենսաթոշակն այնքան, որքան իրական գնաճն է․
«Այսինքն, գնաճը ոչ միայն ռեալ վիճակագրական տվյալներով է արտացոլվում, այլ նաև` կյանքի որակի, ծառայությունների որակի անկմամբ, սննդամթերքի և այլնի հանգամանքներով։
Եթե նայում ենք իրական գների, իրական կենսամակարդակի անկման իմաստով, ապա առնվազն 20 տոկոսով պետք է կենսաթոշակները, նպաստները, հաշմանդամության նպաստները ինդեքսավորվեն, ընդ որում, ոչ թե տարեկան կտրվածքով, այլ եռամսյակային, սա է իրական լուծումը։
Իսկ ինչ վերաբերում է նախատեսվող մինչև 6 հազար դրամով թոշակների բարձրացմանը, շատ կուզենայի հիմնավորումներ տեսնել. մասնագիտական, մակրոտնտեսական, սոցիալական, քաղաքական որևիցե հիմնավորում չկա այդ թվի մեջ, հետևաբար, այս իշխանությունների նպատակը մի բան անելն է, որպեսզի շատ բունտերի առիթ չստեղծեն»,- ասաց տնտեսագետը։
Նրա խոսքով այսօր տարբեր միջոցներով իշխանությունները որդեգրել են «գումար կլպելու» քաղաքականությունը․
«Օրինակ, գազաբալոնների սարքավորումների անվտանգության ստուգման սակագները, դա գումար կլպելու, բյուջե լցնելու միջոց է, այսպես կարելի է տասնյակ օրինակներ բերել, բայց կոնկրետ կենսաթոշակների, հատկապես սոցիալական ապրանքների գծով՝ առաջին անհրաժեշտության սննդամթերք, էլեկտրաէներգիա, գազ և կոմունալ ծառայությունների մնացած ապրանքների ծառայությունների մասով, տեսնում ենք ոչ թե 5-10, այլ 20-30 տոկոսով «թռիչքներ», հետևաբար, այդ թիվը բացարձակապես անտրամաբանական և անբնական է»,- ասաց Մարգարjանը։
Ինչ վերաբերվում է թոշակների բարձրացման փուլային տարբերակին, ըստ մասանագետի, դա զավեշտ է, քանի որ․
«Սկզբից կբարձրացնեն 200 դրամով, հետո ևս 500 դրամով, ի վերջո 6 հազարը կլրացնեն, սա ուղղակի զավեշտ է, նշանակում է ձեռք առնել հանրությանը, գոնե տղամարդավարի կանգնեն ասեն՝ օրինակ՝ հունվարի 1-ից 6 հազար դրամով կբարձրանա։
Սակայն դա պետք է անել ոչ թե տարեկան կտրվածքով, այլ եռամսյակային կտրվածքով, մինչ այդ 6 հազարի ժամանակը գա, գնաճն հնարավոր է հասնի 60 տոկոսի, հետևաբար դրանք անհեթեթ հայտարարություններ են դեռ։
Իսկ այդ ներկայացված թիվը պարզապես մի քանի օրվա կենսաապահովման սպառողական զամբյուղի արժեքն է, եթե նայենք կենսաթոշակի մեծությունն ու համեմատենք նույնիսկ մեր համադրելի երկրների հետ, ուղղակի խայտառակ իրավիճակ է, ոչ մի համեմատություն, նույնիսկ ԵԱՏՄ երկրների հետ զուգահեռներ տանելով»,- ասաց Ատոմ Մարգարյանը։

Մերի Գևորգյան